Birol BOZKURT
Türkiye’de sermaye piyasaları gün geçtikçe daha da derinleşiyor. Borsa İstanbul’un etkisiyle sermaye piyasalarına olan ilgi her geçen gün artıyor. Şirketler Borsa İstanbul’da halka arz olarak hem finansmana erişim sorunlarını çözüyor hem de kurumsallaşarak kalıcı hale geliyorlar. Sadece büyük şirketlerin değil daha yolun başında olan girişimlerin de halka arz olduğu platformların sayısı artıyor.
Bu kapsamda Türkiye’nin Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) lisansıyla faaliyete geçen ilk paya dayalı kitle fonlama platformu Fonbulucu’nun Kurucusu & CEO’su Hakan Yıldız ile konuştuk. 2 yıllık bir platform olduklarını söyleyen Hakan Yıldız, “Şu ana kadar 671 milyon 812 TL’lik fonlama yaptık. Sistemde 66 binden fazla kayıtlı üyeye ulaştık. Fon ihtiyacı olan 4 bin 814 girişimciden başvuru aldık.
Ve bu toplam fonlama ihtiyacı 4,1 milyar TL’yi buldu. Rakamlar giderek büyüyor. Başvuran girişimci sayısı ve sisteme dahil olan yatırımcı sayısı ülkenin kitle fonlama sistemini bir sermaye piyasası, yatırım ve girişimcilerin finansmana ulaşma aracı olarak kabul ettiğini gösteriyor” dedi.
Fonbulucu olarak sadece bir paya dayalı kitle fonlaması platformu olmadıklarını söyleyen Hakan Yıldız, “Kendimizi yatırımcılık ve girişimcilik ekosistemi olarak tanımlıyoruz. Girişimlere yatırım da yapıyoruz. Şu anda beş tane girişim sermayesi yatırım fonumuz var. Bir portföy yönetim şirketinin çoğunluk hissesini satın aldık.
Yatırım ve özellikle girişimcilik konusunda verdiğimiz hizmetleri geliştirmek adına Kolektif House ile Türkiye genelinde girişimcilik merkezleri kurduğumuz ayrı bir şirketimiz var. Bakış açımız aslında 360 derece hem girişimcilerin geliştirilmesini sağlamak hem de yatırımcılara yeni girişimcilere yatırım yapabilecekleri fırsatlar sunmak.
Bu yolda ilerliyoruz. İnşallah bir gün bu sistemi yatırım bankası olarak da göreceğiz. Şu anda tüm parçaları birleştirdik ve hedefimiz yatırım bankasına dönüşmek. 2024 yılı içerisinde dönüşeceğimizi düşünüyorum. Dünyada ve Türkiye’de yatırım fonlaması sistemi ile yola çıkıp yatırım bankası olan ilk yapı olacağız diye tahmin ediyorum.
“Kredi kartı ile yatırım yapan yatırımcılarımız var”
Fonbulucu aracılığı ile her yaştan her meslekten kişinin büyüme potansiyeli yüksek girişimlere küçük miktarlar yatırarak birer melek yatırımcıya dönüştüğünü söyleyen Hakan Yıldız, yatırımcıların kredi kartlarıyla bile yatırım yaptıklarını şöyle anlatıyor; “Örneğin bir kampanyamızda toplanan fonun yüzde 37’si hatta yüzde 40’ı kredi kartıyla ödenmiş.
Biz de 1 TL’ye dahi yatırım yapılabiliyor. Yine SPK tarafından belirlenen üst limitler de var. Üst limitler de ikiye ayrılıyor. Bunlar; nitelikli yatırımcılar için ve nitelikli olmayan yatırımcılar için şeklinde. Nitelikli olmayan yatırımcılar, 2023 itibariyle yıllık 150 bin TL yatırım yapabiliyorlar tüm platformlarda. Ancak dilerlerse bu yatırım tutarını platformlardaki alanlardan 600 bin TL’ye kadar çıkarabiliyorlar. Nitelikli olmayan yatırımcıların üst limiti en fazla 600 bin TL. Nitelikli yatırımcılar ve kurumsal yatırımcılar için bir limit uygulanmıyor.
Toplam yatırımcıların yüzde 8,7’si 18-24 yaş arası gençlerden oluşuyor. Bu da erken benimseyicilerin olduğunu gösteriyor. Ama yoğunluk olarak yatırımcı kitlesi bizim hedef kitlemiz olan 25-44 yaş arası grup yatırımcıların yüzde 75’ini oluşturuyor. 65 yaş üstü sisteme kayıtlı 126 tane yatırımcı var. En yaşlı yatırımcımız 86 yaşında. En genç yatırımcımız 18 yaşını doldurduktan bir gün sonra yatırım yaptı.”
6 ayda 17 girişim 206,2 milyon TL fona ulaştı
2022 yılının ilk altı aylık döneminde 13 girişimin yaklaşık 41 milyon TL fonlanmasına aracı olan fonbulucu, 2023 yılının ilk altı aylık döneminde geçen yılın aynı dönemine göre fon tutarını beş katına çıkararak 17 girişime 37 binden fazla yatırımcı tarafından toplamda 206,2 milyon TL fon aktarılmasını sağladı.
“Hisselerin alınıp satılacağı bir platform kuruyoruz”
Yatırımcıların ellerindeki hisseleri kendi aralarında alıp satabilecekleri bir platform üzerinde çalıştıklarını söyleyen Hakan Yıldız, tasarladıkları sistemi şöyle anlattı; “Diyelim ki 1 yıl önce girişim şirketinden hisse aldınız, sonra ihtiyacınız oluştu ve satmak istiyorsunuz.
Burada OTC dediğimiz tezgâh üstü pazarlar vardır. Yani iki kişinin iletişim kurarak pazarlık yoluyla anlaştığı pazarlardır bunlar. Bu sistem de böyle çalışacak. “10 TL’ye aldığım payı 50 TL’ye satıyorum” diye ilan vereceksiniz. Başka bir yatırımcı da diyecek ki “Tamam, bu hisseyi alıyorum”. Ve anlaşma sağlanacak. Bunun sosyal medya hesabı üzerinden denemelerini yaptık, alınıp satıldı hisseler. Şu anda hala başvuranlar var bize. Mesela alıcı satıcı anlaşmış ve biz onlara hiçbir ücret almadan gerekli destekleri verdik.
Çünkü bu aracılık faaliyetine giriyor ve SPK bunları sadece geniş yetkili aracı kurumlara veriyor ama bu güvenli iletişimin kurulmasını biz sağlıyoruz. Yakın zamanda başlayacağını düşünüyoruz. Bu arada dünyada bunu yapan dördüncü platform olacağız. Yani global çerçevede de çok yeni. Amerika’da iki, İngiltere’de bir firma başladı. Üç tane de kitle fonlama şirketinde başlatıldı sistem, biz dördüncüyüz.”
